Σάββατο 13 Απριλίου 2013

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ





Εἰκόνα

Γ. Ροϊλός, Οι ποιητές (π. 1919). Μεγάλοι ποιητές της γενιάς του 1880. Στο κέντρο: K. Παλαμάς

΄Ένα σπάνιο ντοκουμέντο, ο ίδιος ο Παλαμάς απαγγέλλει τον ΄Υμνο των αιώνων



Mητέρα μας πολύπαθη, ω αθάνατη,
δεν είναι μόνο σου στολίδι οι Παρθενώνες·
του συντριμμού σου τα σπαθιά στα κάμανε
φυλαχτά και στεφάνια σου οι αιώνες.

Kαι οι πέτρες που τις έστησε στο χώμα σου
το νικηφόρο χέρι του Pωμαίου,
κ' η σταυροθόλωτη εκκλησιά από το Bυζάντιο,
στον τόπο του πολύστυλου ναού του αρχαίου,

Kι αυτό το κάστρο που μουγγρίζει μέσα του
της Bενετιάς ακόμη το λιοντάρι,
κι ο μιναρές που στέκει, της ολόμαυρης
και της πικρότατης σκλαβιάς απομεινάρι,

Kαι του Σλάβου το διάβα αντιλαλούμενο
στ' όνομα που μας έρχεται στο στόμα
-με το γάλα της μάννας που βυζάξαμε-
σαν ξένη ανθοβολιά στο ντόπιο χώμα,

Όλα ένα νύφης φόρεμα σου υφαίνουνε,
σου πρέπουνε, ω βασίλισσα, σα στέμμα,
στην ομορφάδα σου ομορφιά απιθώσανε
κ' είναι σα σπλάχνα απ' το δικό σου το αίμα.

Ω τίμια φυλαχτά, στολίδια αταίριαστα,
ω διαβατάρικα, από σας πλάθετ' αιώνια,
κόσμος από παλιά κοσμοσυντρίμματα,
η νέα τρανή Πατρίδα η παναρμόνια!
Κωστής Παλαμάς

Γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Ιανουαρίου 1859 από γονείς που κατάγονταν από το Μεσολόγγι. Η οικογένεια του πατέρα του ήταν οικογένεια λογίων, με αξιόλογη πνευματική δραστηριότητα και ασχολούμενων με τη θρησκεία: Ο προπάππος του Παναγιώτης Παλαμάς (1722-1803) είχε ιδρύσει στο Μεσολόγγι την περίφημη "Παλαμαία Σχολή" και ο παππούς του Ιωάννης είχε διδάξει στην Πατριαρχική Ακαδημία της Κωνσταντινούπολης. Ο θείος του Ανδρέας Παλαμάς υπήρξε πρωτοψάλτης και υμνογράφος, τον οποίο ο Κωστής Παλαμάς αναφέρει στα "Διηγήματά" του (Β' έκδοση, 1929, σελ. 200). Ο Μιχαήλ Ευσταθίου Παλαμάς (αδελφός του Ανδρέα) και ο Πανάρετος Παλαμάς ήταν ασκητές. Ο Δημήτριος Ι. Παλαμάς, επίσης θείος του Κωστή, ήταν ψάλτης και υμνογράφος στο Μεσολόγγι.[1]
Όταν ο ποιητής ήταν 6 χρονών έχασε και τους δύο γονείς του σε διάστημα σαράντα ημερών (Δεκέμβριος 1864-Φεβρουάριος 1865). Στενοί συγγενείς ανέλαβαν τότε τα τρία παιδιά της οικογένειας: το μικρότερο αδερφό του η αδερφή της μητέρας του και εκείνον και το μεγαλύτερο αδερφό του ο θείος τους Δημήτριος Παλαμάς, που κατοικούσε στο Μεσολόγγι. Εκεί έζησε από το 1867 ως το 1875, σε ατμόσφαιρα μάλλον δυσάρεστη και καταθλιπτική, που ήταν φυσικό να επηρεάσει τον ευαίσθητο ψυχισμό του, όπως φαίνεται και από ποιήματα που αναφέρονται στην παιδική του ηλικία.
                                                         
Το σπίτι του Παλαμά στην Πάτρα
 
Μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1875, όπου γράφτηκε στην Νομική Σχολή. Σύντομα όμως εγκατέλειψε τις σπουδές του αποφασισμένος να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία.
Από το 1875 δημοσίευε σε εφημερίδες και περιοδικά διάφορα ποιήματα και το 1876 υπέβαλε στον Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό την ποιητική συλλογή Ερώτων Έπη, σε καθαρεύουσα, με σαφείς τις Σχολή|Α' Αθηναϊκής Σχολής]]. Η συλλογή απορρίφθηκε με το χαρακτηρισμό "λογιωτάτου γραμματικού ψυχρότατα στιχουργικά γυμνάσματα". Η πρώτη επιδράσεις της [[Α' Αθηναϊκή του αυτοτελής έκδοση ήταν το 1878 το ποίημα "Μεσολόγγι". Από το 1898 εκείνος και οι δύο φίλοι και συμφοιτητές του Νίκος Καμπάς (με τον οποίο μοιραζόταν το ίδιο δωμάτιο) και Γεώργιος Δροσίνης άρχισαν να συνεργάζονται με τις πολιτικές-σατιρικές εφημερίδες "Ραμπαγάς" και "Μη χάνεσαι". Οι τρεις φίλοι είχαν συνειδητοποιήσει την παρακμή του αθηναϊκού ρομαντισμού και με το έργο τους παρουσίαζαν μια νέα ποιητική πρόταση, η οποία βέβαια ενόχλησε τους παλαιότερους ποιητές: τους αποκαλούσαν περιφρονητικά "παιδαρέλια" ή ποιητές της "Νέας Σχολής".

Το 1886 δημοσιεύτηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή Τραγούδια της Πατρίδος μου στη δημοτική γλώσσα, η οποία εναρμονίζεται απόλυτα με το κλίμα της Νέας Αθηναϊκής Σχολής. Το 1887 παντρεύτηκε τη συμπατριώτισσά του Μαρία Βάλβη, με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά, μεταξύ των οποίων και ο Λέανδρος Παλαμάς. το 1889 δημοσιεύτηκε ο Ύμνος εις την Αθηνάν, αφιερωμένος στη γυναίκα του, για τον οποίο βραβεύτηκε στον Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό την ίδια χρονιά. Ένδειξη της καθιέρωσής του ως ποιητή ήταν η ανάθεση της σύνθεσης του Ύμνου των Ολυμπιακών Αγώνων, το 1896. Το 1898, μετά το θάνατο του γιου του Άλκη σε ηλικία τεσσάρων ετών, δημοσίευσε την ποιητική σύνθεση "Ο Τάφος". Το 1897 διορίστηκε γραμματέας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, απ' όπου αποχώρησε το 1928. Από την ίδια χρονιά (1897) άρχισε να δημοσιεύει τις σημαντικότερες ποιητικές του συλλογές και συνθέσεις, όπως οι "Ίαμβοι και Ανάπαιστοι" (1897), "Ασάλευτη Ζωή" (1904), "ο Δωδεκάλογος του Γύφτου" (1907), "Η Φλογέρα του Βασιλιά" (1910). Το 1918 του απονεμήθηκε το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ από το 1926 αποτέλεσε βασικό μέλος της Ακαδημίας των Αθηνών, της οποίας έγινε πρόεδρος το 1930.
Κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 ο Κωστής Παλαμάς μαζί με άλλους Έλληνες λογίους προσυπέγραψε την έκκληση των Ελλήνων Διανοουμένων προς τους διανοούμενους ολόκληρου του κόσμου, με την οποία αφ' ενός μεν καυτηριάζονταν η κακόβουλη ιταλική επίθεση, αφ' ετέρου δε, διέγειρε την παγκόσμια κοινή γνώμη σε επανάσταση συνειδήσεων για κοινό νέο πνευματικό Μαραθώνα.
Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου του 1943 έπειτα από σοβαρή ασθένεια 40 ημέρες μετά το θάνατο της συζύγου του (τον οποίο δεν είχε πληροφορηθεί επειδή και η δική του υγεία ήταν σε κρίσιμη κατάσταση). Η κηδεία του έμεινε ιστορική, καθώς μπροστά σε έκπληκτους Γερμανούς κατακτητές χιλιάδες κόσμου τον συνόδευσε στην τελευταία του κατοικία, στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο.
Η οικία του Παλαμά στην Πάτρα σώζεται ως σήμερα, στην οδό Κορίνθου 241. Τρία χρόνια πριν τη γέννηση του Παλαμά στο ίδιο σπίτι γεννήθηκε η μεγάλη Ιταλίδα πεζογράφος Ματθίλδη Σεράο.[2]
Ο Παλαμάς ήταν ένας από τους πολυγραφότερους Έλληνες λογοτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους. Δημοσίευσε συνολικά σαράντα ποιητικές συλλογές, καθώς και θεατρικά έργα, κριτικά και ιστορικά δοκίμια, συγκριτολογικές μελέτες και βιβλιοκριτικές. Την επιμέλεια της επανέκδοσης των έργων του μετά το θάνατό του ανέλαβε ο γιος του Λέανδρος Παλαμάς επίσης ποιητής και κριτικός της λογοτεχνίας.

Ποιητικό έργο

  • Τραγούδια της πατρίδος μου (1886)
  • Ύμνος εις την Αθηνάν (1889)
  • Τα μάτια της ψυχής μου (1892)
  • Ίαμβοι και ανάπαιστοι (1897)
  • Τάφος (1898)
  • Οι χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης (1900)
  • Η ασάλευτη ζωή (1904)
  • Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου (1907)
  • Η φλογέρα του Βασιλιά (1910)
  • Οι καημοί της λιμνοθάλασσας (1912)
  • Σατιρικά Γυμνάσματα (1912)
  • Η πολιτεία και η μοναξιά (1912)
  • Βωμοί (1915)
  • Τα παράκαιρα (1919)
  • Τα δεκατετράστιχα (1919)
  • Οι πεντασύλλαβοι- Τα παθητικά κρυφομιλήματα- Οι λύκοι- Δυό λουλούδια από τα ξένα (1925)
  • Δειλοί και σκληροί στίχοι (1928)
  • Ο κύκλος των τετράστιχων (1929)
  • Περάσματα και χαιρετισμοί (1931)
  • Οι νύχτες του Φήμιου (1935)
  • Βραδινή φωτιά (1944, μεταθανάτια έκδοση επιμελημένη από τον γιό του Λέανδρο)
  • Η Κασσιανή
  • To φάντασμα

Πεζογραφικό έργο

Διηγήματα

  • Θάνατος παληκαριού, διήγημα, (1901)
  • Διηγήματα, 1920

Θέατρο

  • Τρισεύγενη, δράμα (1903).

Κριτική-Δοκίμιο

Ήταν ένας από τους σημαντικότερους νεοέλληνες κριτικούς. Σε αυτόν οφείλεται η επανεκτίμηση του έργου των Ανδρέα Κάλβου, Διονύσιου Σολωμού, της Επτανησιακής Σχολής εν γένει, του Κώστα Κρυστάλλη και άλλων.
  • "Το έργο του Κρυστάλλη" (1894),
  • "Σολωμός Η ζωή και το έργο του" (1901)
  • "Γράμματα" (2 τόμοι, 1904 - 1907)
  • "Ηρωικά πρόσωπα και κείμενα" (1911)
  • "Τα πρώτα κριτικά" (1913)
  • "Αριστοτέλης Βαλαωρίτης" (1914)
  • "Βιζυηνός και Κρυστάλλης" (1916)
  • "Ιούλιος Τυπάλδος" (1916)
  • "Πως τραγουδούμε τον θάνατο της κόρης" (1918)
  • "Πεζοί δρόμοι" (3 τόμοι 1929 - 1933)
  • "Ο Γκαίτε στην Ελλάδα" (1932)
  • "Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου" (1933)
  • "Η ποιητική μου" (1933)
  • "Πεζοί δρόμοι. Κάποιων νεκρών η ζωή" (1934)
  • "Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου" 2ος τομος (1940).

Μεταφράσεις

  • "Β΄Ολυμπιονικός" του Πινδάρου εφημ.΄΄Εστία΄΄, 1896
  • "ΙΔ΄Ολυμπιονικός" Πινδάρου, εφημ. ΄΄Ακρόπολις΄΄, 1896
  • "Πρόας ο Νικίου" υπό Αντρέ Λωρί, έκδοση Διάπλασης των Παίδων, 1898.
  • "Η Ελένη της Σπάρτης" του Αιμ. Βεράβεν 1906.
πηγή:ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ


Πολλά ποιήματα του Παλαμά μελοποιήθηκαν από γνωστούς ΄Ελληνες συνθέτες, όπως ο Γιάννης Σπανός και ο Μιχάλης Τερζής, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου κ.α


KAKH ΦΩΤΙΑ

Στίχοι: Κωστής Παλαμάς
Μουσική: Υπόγεια Ρεύματα
Πρώτη εκτέλεση: Υπόγεια Ρεύματα




Εγώ είμ' εδώ ανυπόταχτος και παραστρατισμένος,
εγώ δαγκώνω με θυμό της φτώχειας το ψωμί,
νόθος της τέχνης είμ' εγώ και της ιδέας διωγμένος
από μιαν έγνοια ο νους θολός, δαρμένο το κορμί.

Ο λύχνος μου στης ιερής μελέτης το τραπέζι
σαν ένα νεκροκάντηλο στα μάτια μου αχνοπαίζει
όλα πολέμια κρύα βιβλία, κοντύλια και χαρτιά.
Με καίει κακιά φωτιά.

Εμέ η ζωή μου πλάνεμα και η γέννησή μου λάθος
το λόγο δεν ορέγομαι, δεν ξέρω το ρυθμό
σέρνουν εμένα δυό άλογα, τ' αράπικο το πάθος
και τ΄ αφροστάλαχτο όνειρο μπορεί και στο γκρεμό.

Ο ΔΙΓΕΝΗΣ


Στίχοι: Κωστής Παλαμάς
Μουσική: Μιχάλης Τερζής
Πρώτη εκτέλεση: Ελευθερία Αρβανιτάκη





Καβάλα πάει ο χάροντας
το Διγενή στον Άδη,
κι άλλους μαζί κλαίει, δέρνεται
τ’ ανθρώπινο κοπάδι.

Και τους κρατεί στου αλόγου του
δεμένους τα καπούλια,
της λεβεντιάς τον άνεμο ,
της ομορφιάς την πούλια.

Και σαν να μην τον πάτησε
του χάρου το ποδάρι,
ο Ακρίτας μόνο ατάραχα
κοιτάει τον καβαλάρη

Ο Ακρίτας είμαι , χάροντα,
δεν περνώ με τα χρόνια.
Μ’ άγγιξες και δε μ’ ένιωσες
στα μαρμαρένια αλώνια.

Δε χάνομαι στα τάρταρα,
μονάχα ξαποσταίνω .
Στη ζωή ξαναφαίνομαι
Και λαούς ανασταίνω.


ΑΦΤΙΑΧΤΟ ΚΙ΄ΑΣΤΟΛΙΣΤΟ (το ποίημα γράφτηκε για το θάνατο του γιού του)
Στίχοι: Κωστής Παλαμάς
Μουσική: Γιάννης Σπανός
Πρώτη εκτέλεση: Αρλέτα

Άλλες ερμηνείες:
Λουδοβίκος των Ανωγείων



Άφκιαστο κι αστόλιστο
του χάρου δεν σε δίνω
στάσου με το ανθόνερο
την όψη σου να πλύνω

Το στερνό το χτένισμα
με τα χρυσα τα χτένια
πάρ'τε απ' την μανούλα σας
μαλλάκια μεταξένια

Μήπως και τον χαροντα
καθώς θα σε κοιτάξει
του φανείς αχάιδευτο
και σε παραπετάξει

Κι αν διψάσεις μην το πιεις
από τον κάτω κόσμο
το νερό της αρνησιάς
φτωχο κομμένο δυόσμο

Μην το πιεις και ολότελα
και αιώνια μας ξεχάσεις
βάλε τα σημάδια σου
τον δρόμο να μην χάσεις

Και στο σπίτι τ'άραχνο
γυρνώντας ω ακριβέ μας
γίνε αεροφύσημα
και γλυκοφίλησέ μας

ΜΙΑ ΠΙΚΡΑ

Στίχοι: Κωστής Παλαμάς
Μουσική Γιαννης Σπανός

Πρώτη εκτέλεση: Γιώργος Ζωγράφος







Τα πρώτα μου χρόνια τ' αξέχαστα τα 'ζησα
κοντά στ' ακρογιάλι,
στη θάλασσα εκεί τη ρηχή και την ήμερη,
στη θάλασσα εκεί την πλατιά, τη μεγάλη.

Και να! Μέσ' στον ύπνο μου την έφερε τ' όνειρο
κοντά μου και πάλι
τη θάλασσα εκεί τη ρηχή και την ήμερη,
τη θάλασσα εκεί την πλατιά, τη μεγάλη.

Κι εμέ, τρισαλίμονο! μια πίκρα με πίκραινε,
μια πίκρα μεγάλη,
και δε μου τη γλύκαινες πανώριο ξαγνάντεμα
της πρώτης λαχτάρας μου, καλό μου ακρογιάλι!
και δε μου τη γλύκαινες πανώριο ξαγνάντεμα
της πρώτης λαχτάρας μου, καλό μου ακρογιάλι



Και δύο ερωτικά ποιήματα του Παλαμά

Σ΄ΑΓΑΠΩ

Στίχοι: Κωστής Παλαμάς
Μουσική: Μιχάλης Τερζής
Πρώτη εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας & Δήμητρα Γαλάνη ( Ντουέτο )



Σ' αγαπώ με τη γλώσσα του πουλιού τ' αηδονιού
και με τ' άφραστα μ' όσα στο θαμπό μου το νου μισοζούν

Σ' αγαπώ σ' αγαπώ στο θαμπό μου το νου
σ' αγαπώ σ' αγαπώ στο θαμπό μου το νου

Σ' αγαπώ μ' όλα τ' άστρα του βαθιού μ' ουρανού
στήσου αγάπη μου πλάστρα στο θαμπό μου το νου

Σ' αγαπώ σ' αγαπώ στο θαμπό μου το νου
σ' αγαπώ σ' αγαπώ στο θαμπό μου το νου



ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟΥΣΑ
Μουσική: Μιχάλης Τερζής
Πρώτη εκτέλεση: Λαυρέντης Μαχαιρίτσας



Καλά δεν ξέρω
ποια είναι η ομορφιά σου,
κι αν το κορμί σου
κι αν η ψυχή σου,
τάχα ποια δύναμη
στην εικόνα σου
με πάει μαζί σου


Δεν ξέρω αν είσαι
μια ορμή, μια ιδέα
κι αν είσαι η γλώσσα
μιας γνώμης θείας .
Κι αν είσαι η σάρκα
κι αν είσαι η γλύκα
της αμαρτίας

Καλά δεν ξέρω
ποια είναι η ομορφιά σου,
κι αν είσαι η χάρη
κι αν είσαι η μούσα
κι αν είσαι υγεία
κι αν είσαι αρρώστια,
χρυσομαλλούσα.


ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ
Στίχοι:  
Κωστής Παλαμάς
Μουσική:  
Σταμάτης Κραουνάκης













 
Τον δρόμο μου αργά να τραβώ, να τραβώ,
αλλά πουθενά και ποτέ να μη στέκω,
ψυχή να μη βρίσκω και πάντα να μπλέκω,
σε κόσμο τυφλό και βουβό

Να νιώθω τριγύρω πλατιά ερημιά,
κλεισμένα τα σπίτια, τα τζάκια σβησμένα,
ψηλά να μη φέγγει αστέρι κανένα,
και κάτω γυναίκα καμιά.

Ε, ίσως σε τέτοιο ταξίδι αν βρεθώ
Ατέλειωτο, έρμο σ’ αγνώριστη χώρα
δε θα `χω λαχτάρα σαν τώρα
αγάπη, αγάπη από `σε να χαθώ,
δε θα `χω λαχτάρα σαν τώρα
αγάπη, αγάπη από `σε να χαθώ.

 Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ

 
Γνωρίζω κάποια μυστικά που δεν τα ξέρουν άλλοι
αφού ξεχώρισες απ’ την αγκάλη,
απ’ την αγκάλη του παντός πριν της ζωής το κύμα
σε ρίξει στ’ ακρογιάλια μας με κόρης αγνό σχήμα.

Αφού ξεχώρισες ψυχή λευκή σαν γαλαξίας
απ’ τη γαλήνη της ανυπαρξίας,
ένιωσες πρώτα τη ζωή μέσα στης γης τα βάθη
ακίνητη, άνεργη, θολή και δίχως νου και πάθη.

Πετράδι πρωτοβρέθηκες, βαθιά σ’ ανήλια μέρη
και μιαν ημέρα σκόρπισες λευκή φεγγοβολιά
μα πριν στολίσεις κανενός το χέρι
και στέμμα πριν πλουτίσεις βασιλιά,
η μοίρα ήρθε την λάμψη σου να κόψει
και χάθηκες κι άλλαξες όψη.

Κι ακόμ’ ανέβεις ένα σκαλοπάτι
τη σκάλα την τεράστια, την ζωή
κι έγινες κρίνο ολόλευκον αλλά προτού ένα μάτι
να σ’ αντικρίσει και προτού να σε χαϊδέψει μια πνοή,
η μοίρα σε ξερίζωσε, μαράθηκες και πάλι, μορφήν επήρες άλλη.

Άλλη ακριβότερη μορφή, με πιο σοφά στολίδια
και κύκνος γλυκοτάραξες της λίμνης τα νερά.
Αλλ’ όμως πριν ανοίξεις τα φτερά
γοργά για μακρινά, για μακρινά ταξίδια,
η μοίρα κάρφωσε το πέταμά σου
και πέθανες κι ανοίχτηκαν άλλοι ουρανοί μπροστά σου,
άλλοι ουρανοί κατάβαθοι και ασύγκριτοι κι εφάνης
στα νυχτωμένα μάτια μας, ολόφωτη παρθένα.

Αλλ’ όμως πριν να κάνεις την ευτυχία μιας καρδιάς
που είχε πλαστεί για σένα, της μοίρας ήταν η βουλή
και σ’ έβαλαν να κοιμηθείς πάλι βαθιά στο χώμα...
Ψυχή, ποιο σχήμα σε προσμένει ακόμα;
Ποιος κόσμος εντελέστερος παρθένα σε καλεί;

Αλλά γνωρίζω κάποια μυστικά που δεν τα ξέρουν άλλοι.
Δε σε τραβάει κανένα περιγιάλι,
δεν έχεις πια καρδιά, ευωδιά, ακτίνες και φτερά
και δε σε ξεχωρίζει πια θωριά, ομορφιά καμιά.
Δε σε μεθάει του κόσμου πια η χαρά,
του κόσμου δε σε δέρν’ η τρικυμία.

Τίποτε πλέον τ’ όνειρο του κόσμου, όνειρο πλάνο,
πια τίποτε στα μάτια σου δε θα το ξαναφέρει
και πια ν’ απλώσει δεν μπορεί, ψυχή,
σ’ εσένα πάνω η μοίρα σιδερένιο χέρι.

Η θεία του παντός δικαιοσύνη
η ολάγρυπνη, την άφραστην ανάπαυση σου δίνει
γιατί από τη στιγμή τη μακρινή που ήρθες, ξεχώρισες
ψυχή λευκή σαν γαλαξίας απ’ τη γαλήνη της ανυπαρξίας,
άδολη, πάναγνη έζησες, έλαμψες, μοσχομύρισες.

Γι αυτό μες’ τη γαλήνη την παντοτινή,
μες’ στην ασάλευτη γαλήνη εγύρισες.

ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΙΣΑΙ

 
 
Μεγάλος είσαι.
Κι αν περιμένεις,
γύρω ο λαός σου γνωρίζοντάς σε,
βάγια να στρώνει για να διαβαίνεις,
παιδί που θα σαι !

Μεγάλος είσαι .
Κι αν το πιστεύεις,
το μίσος που έρπει γυρεύοντάς σε,
πως δε θεριεύει κι όσο θεριεύεις,
παιδί που θά `σαι.

Μεγάλος είσαι.
Και θα πεθάνεις,
και θα σου φτύνει
κι ο τιποτένιος κι ο πεχλιβάνης
την τρανοσύνη.

Και θα πεθάνεις.
Κι άλλο, το αστέρι της τρανοσύνης σου, δε θα γίνει
παρά κεράκι σε παιδιού χέρι,
να τρεμοσβήνει.

Μόνο το ανάθεμα που θα στήσει
μια οργή στον ίσκιο, στα κόκαλά σου,
θα πάει σε ψήλος που θα θυμίσει
το ανάστημά σου
 
 ΓΥΡΙΖΕ 
 
Μουσική Μάριος Καπνιάς
Ενορχήστρωση Σιγής ΚρείττοΝ
Παραγωγή - Ηχοληψία 101 SOUND STUDIOS
Μάριος Καπνιάς (Φωνή - Κιθάρα)
 

 «Γύριζε, μὴ σταθῇς ποτέ, ρίξε μας πέτρα μαύρη,
ὁ ψεύτης εἴδωλο εἶν᾿ ἐδῶ, τὸ προσκυνᾷ ἡ πλεμπάγια,
ἡ Ἀλήθεια τόπο νὰ σταθῇ μιὰ σπιθαμὴ δὲ θἄβρῃ.
Ἀλάργα. Μόρα τῆς ψυχῆς τῆς χώρας τὰ μουράγια.
Ἀπὸ θαμποὺς ντερβίσηδες καὶ στέρφους μανταρίνους
κι ἀπὸ τοὺς χαλκοπράσινους ἡ Πολιτεία πατιέται.
Χαρὰ στοὺς χασομέρηδες! Χαρὰ στοὺς ἀρλεκίνους!
Σκλάβος ξανάσκυψε ὁ ρωμιὸς καὶ δασκαλοκρατιέται.
Δὲν ἔχεις, Ὄλυμπε, θεούς, μηδὲ λεβέντες ἡ Ὄσσα,
ραγιάδες ἔχεις, μάννα γῆ, σκυφτοὺς γιὰ τὸ χαράτσι,
κούφιοι καὶ ὀκνοὶ καταφρονοῦν τὴ θεία τραχιά σου γλώσσα,
τῶν Εὐρωπαίων περιγελᾷ καὶ τῶν ἀρχαίων παλιάτσοι.
Καὶ δημοκόποι Κλέωνες καὶ λογοκόποι Ζωίλοι,
καὶ Μαμμωνᾶδες βάρβαροι, καὶ χαῦνοι λεβαντίνοι.
λύκοι, ὦ κοπάδια, οἱ πιστικοὶ καὶ ψωριασμένοι οἱ σκύλοι
κι οἱ χαροκόποι ἀδιάντροποι καὶ πόρνη ἡ Ρωμιοσύνη!»

ΑΝΑΤΟΛΗ

Στίχοι:  
Κωστής Παλαμάς
Μουσική:  
Μιχάλης Τερζής

 
 
Γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα,
μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα,
λυπητερά

Πώς η ψυχή μου σέρνεται μαζί σας.
Είναι χυμένη απ’ τη μουσική σας
και πάει με τα δικά σας τα φτερά
και πάει με τα δικά σας τα φτερά.

Μέσα σας κλαίει το μαύρο φτωχολόι·
κι όλα σας, κι η χαρά σας, μοιρολόι·
πικρό κι αργό.

Μαύρος, φτωχός και σκλάβος κι ακαμάτης
στενόκαρδος κι αδούλευτος, διαβάτης
μαζί με σας κι εγώ
μαζί με σας κι εγώ.

Σας γέννησε και μέσα σας μιλάει
και βογγάει και βαρειά μοσχοβολάει
η λαγγεμένη Ανατολή

Και μια φυλή ζει μέσα σας και λιώνει
και μια ζωή δεμένη σπαρταρά
γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα,
μαυρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα,
λυπητερά.








ΤΑ ΓΙΑΣΕΜΙΑ
 
Στίχοι:  
Κωστής Παλαμάς
Μουσική:  
Χρήστος Θεοδώρου

Τα γιασεμιά
Κι άλλη καμία
Δεν είναι ανθάδα
Όνειρο ασπράδα
Μάγια ευωδιά
Ξωθιές χαϊδεύουν
Ξωθιές λαγγεύουν
Ξωθιές παιδεύουν
Ξωθιές μαγεύουν
Βάστα καρδιά
Πάθος και λιώνει καημός και ζει
Κάτι μαζί
Φιλί και χιόνι
Τα γιασεμιά
Κι άλλη καμία
Δεν είναι ανθάδα
Τα γιασεμιά
λιποθυμιά
κι άλλη καμιά πλάση δεν είναι –μήτ’ εσύ κρίνε λιγόζωη
τόσο μεθύστρα ω πόσο

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου